18-19-Tyndaris Tetragonal Agora’yı İmparator Hadrianus’a İthaf Ediyor
 
FBA2022-6013
Proje 6013: 18-19 Envanter No:  AC-15a,b
Koordinat 18 - 36°31'25.78"K / 30°33'6.91"D
19 - 36°31'25.77"K / 30°33'7.23"D
Ölçüm Hassasiyeti
Bitki örtüsünün yoğun olduğu yerlerde 1m
Konumu in-situ               incertus
Bulunduğu Yer Tetragonal Agora önünde
Tarih Aralığı 10 Aralık 130 – 9 Aralık 131
Materyal İki parça halinde ele geçmiş, üzerine kulak kısmı sarmaşık dalı ve çiçek kabartmalarıyla süslenmiş tabula
ansata işlenmiş, kapı arşitrav bloğu
Ölçüler yükseklik: 0,66 m; genişlik: 2,24 m; derinlik: 0,39 m
Yazıt İçeriği
Hellence
Çeviri
Marcus’un evlatlığı Gnaius Licinius oğlu Dioteimos Rufinus’un kızı Tyndaris bu Tetragonal Agora’yı, rahmetli Nerva’nın torunu, rahmetli Traianus Parthicus’un oğlu, İmparator Caesar Traianus Hadrianus Augustus, pontifex maximus, 15. kez tribunica potestas, 3 kez consul olan, vatanın babası, Olympios, tüm evrenin, vatanın ve Phaselis’lilerin kentinin kurtarıcısına ithafen inşa ettirdi. (Tüner Önen, 2008, 318-319, nr. 15)
Harf Niteliği
Harf Karakteri Standart formda Harf Yüksekliği 0,05 m; tabula anzata için, yükseklik: 0,47 m; genişlik: 1,35 m.
Yazıt Taşıyıcısının Konservasyon Durumu 
1 Müdahale Tarihi Konsevasyon Ekibi Kullanılan Malzemeler Yapılan Değişiklikler
Konservasyon öncesi görünüm Konservasyon sonrası görünüm Analiz
Edisyon 
CIG 4335; Dürr 1881, 120 vd. nr. 126; IGR III 759; Weber 1907, 225 vd.; Van
Buren 1908, 186 vd. nr. 13; TAM II 1194; Tüner Önen, 2008, 317-319, nr. 15. 
Metin Yorumu
Burada Tyndaris isimli bayanın İmparator Hadrianus’a ithafen Phaselis’teki Tetragonal Agora’yı yaptırması söz konusudur. Tyndaris, tıpkı Perge’deki Plancia Manga ve Attaleia’daki Iulia Sancta gibi, dönemin modasına uymuş ve Phaselis’in önde gelen ailelerinden birinin ferdi olarak imparatora ithafen bu yapıyı yaptırmıştır. Roma Dönemi kentlerinde kadınların böylesi kamusal işlere girişmesi oldukça sık karşılaşılan bir durumdur . Yazıtın bulunduğu bina kentin ortasında, kent limanından güney limana doğru giden ana yolun kenarında küçük bir alandır. Dış duvarları büyük oranda 1 metre kadar korunmuş olan yapının içine geç dönemde bir bazilika inşa edilmiştir. Zeminin dolmuş olmasından ve geç dönem yapılaşması yüzünden Agora’nın iç yapısından bir şey görülemez. Agora’nın güneydoğu cephesi önünde, ana caddeden merdivenle yükselen, 35 m uzunluğunda ve 6 m derinliğinde bir kaldırım uzanır. Burada girişin sağında ve solunda Voconius Saxa ve Opramoas’ın heykel kaideleri yer almaktadır (Nr. 23, 26). Yapı bugünkü durumunda agora’nın fonksiyonu hakkında bir bilgi vermez, fakat girişteki bu heykeller dolayısıyla politik ve idari amaçlara hizmet eden bir yapı olduğu düşünülebilir. 33 m × 37 m ölçülerindeki bu yapının Tetragonal Agora olarak adlandırmasında muhtemelen onu kullanım tarzı ve şekil olarak diğer agora’lardan ayıran belirgin tipi yatmaktadır. Phaselis dışında Ephesos5 ve Kyzikos’ta6 da τετράγωνος ἀγορά adlandırması görülmektedir(Tüner Önen,2008:318-319).
Str. 1 ΠΑΡ…ΟΥ, CIG.
Str. 3 ΟΥΣΙ..ΙΕΥΠΑΤΟΤΟ.ΑΤΡΙΟΣ, CIG; ἐξουσί[ας τὸ β´] ὑ[π]άτ(ω) τὸ β´ τ[ῶ]ι θε[ῶι] van Buren.
Str. 4 ΤΟΣΚΟΣΝΟΥ, CIG.
Str. 5 ΑΤΡΙ .Ο..ΤΗ.ΦΑΣΗΛΙΚΩΝ, CIG; π]α[τ]ρί[δος, τῆς] τ[ῶν] Φασηλειτῶν Van Buren.
Str. 6 ΤΕΙΜ ..ΣΕΗΛΙΟΥΛΙΚ, CIG; Τ(υ)[ν]δαρὶς Διοτεί[μου, γυνὴ] Γ(α)ΐου van Buren. Τυνδαρίς ismi gerek Anadolu’da gerek Yunanistan ve adalarda çok karşılaşılan bir isim değildir. Yazıtta Tyndaris’in babası olarak geçen Dioteimos Rufinus, esasen Gnaius Licinius adında birinin oğludur, fakat daha sonra Marcus adında başka biri tarafından evlat edinilmiştir. Διότειμος = Διότιμος. Lykia’da oldukça sık karşılaşılan bu isim, şu ana kadar Phaselis’te sadece tek bir şahısta belgelenmiştir(Tüner Önen,2008:318-319).
Str. 7 ΜΑΡΚΙΟΥ, CIG; Μάρκου υἱ[οῦ], Ῥουφ[είνου Π]ετρ(ω)[νια]νο(ῦ) ἀγοραν-| [ομοῦντος …..], van Buren. Oldukça yaygın bir kullanıma sahip olan Roma lakabı Ῥούφεινος = Ῥούφινος (lat. Rufinus) Phaselis’te sadece tek bir şahıs için belgelenmiştir. Bu satırda geçen Tetragonal Agora’ya değini ilkin Kalinka tarafından yapılmıştır. Bu satır tabula’yı tamamladığından, τετράγωνον ἀγοράν kelimelerinin yazıtı tamamladığı kesin gibi gözükse de, daha önceki bilimadamları bir satır daha devam edecek şekilde ἀγοραν[ομοῦντος] verbal formunu kabul etmişlerdir ve bu hata Kalinka’dan çok daha sonraki çalışmalarda da devam etmiştir(Tüner Önen,2008:318-319).
Bibliyografya
1 Akçay, A 2016, Kültürel Miras Araştırmalarında Kullanılan Yeni teknolojik Yaklaşımlar: Phaselis Yazıtları Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
Araştırma Durumu
FBA2022-6013 kapsamında araştırma ve geliştirme çalışmaları devam etmektedir.